MỐI QUAN HỆ GIỮA CHÍNH SÁCH THUẾ VÀ CHUẨN MỰC KẾ TOÁN

1. Vai trò của chuẩn mực kế toán và chính sách thuế
- Chuẩn mực kế toán là những quy định do tổ chức có trách nhiệm nghiên cứu và ban hành để làm cơ sở cho việc lập và giải thích các thông tin trình bày trên báo cáo tài chính. Để người sử dụng báo cáo tài chính hiểu được các thông tin phản ánh trên báo cáo tài chính, thực hiện tốt các chức năng của kế toán tài chính, bắt buộc người làm kế toán phải biết chuẩn mực kế toán.
- Nó có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế. Một hệ thống kế toán năng động sẽ vừa là hệ quả của trình độ phát triển kinh tế vừa có tác động tích cực đến chính sự phát triển đó, hệ thống kế toán không chỉ là sản phẩm thụ động của nên kinh tế. Lý thuyết cũng như thực tiễn đều cho thấy khía cạnh năng động của hệ thống kế toán trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế.
- Hệ thống chính sách thuế cũng đóng vai trò hết sức quan trọng đến quá trình phát triển kinh tế, góp phần điều tiết nền kinh tế. Đối với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, thuế đóng vai trò là công cụ quan trọng của Nhà nước để quản lý, điều tiết sản xuất kinh doanh cũng như phân phối tiêu dùng, thúc đẩy kinh tế phát triển. Thuế là nguồn thu chủ yếu trong ngân sách nhà nước, bảo đảm sự tồn tại cho bộ máy chính trị quốc gia, và là nguồn tài chính không thể thiếu cho các chính sách đầu tư công, phát triển cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ cho các hoạt động kinh tế, và đảm bảo cho đời sống an sinh xã hội. Có được một hệ thống chính sách thuế phù hợp, đồng bộ, hoàn thiện và luôn theo kịp sự vận động phát triển của thực tiễn là điều kiện cần thiết và cấp bách.
Hệ thống chính sách thuế và chuẩn mực kế toán có mối quan hệ mật thiết với nhau. Mối quan hệ này luôn là vấn đề được quan tâm đặc biệt đối với những người đang làm và đang được đào tạo kế toán. Xem nội dung chi tiết tại website: gec.edu.vn

2. Mối quan hệ giữa chuẩn mực kế toán và chính sách thuế
**Nghiên cứu hệ thống kế toán và chính sách thuế có thể thấy mối quan hệ mật thiết cũng như những điểm khác nhau giữa 2 loại này mà người làm và học kế toán cần phải quan tâm.
a. Sự thống nhất giữa chuẩn mực kế toán và chính sách thuế
- Thông tin kế toán được sử dụng trực tiếp cho mục đích khai báo thuế mà không cần thực hiện điều chỉnh. Điều này giảm thiểu được sự phức tạp trong việc sử dụng thông tin kế toán cho mục đích kê khai, quyết toán thuế, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa. Ngoài ra, sự thống nhất giữa chính sách thuế và kế toán cũng đảm bảo sự lãnh đạo thống nhất, quản lý tập trung của Nhà nước đối với nền kinh tế.
- Kể từ khi thực hiện đổi mới cơ chế quản lý kinh tế theo định hướng kinh tế thị trường, nhất là trong những năm gần đây. Chính sách thuế và hệ thống kế toán Việt Nam đã có nhiều thay đổi và ngày càng phù hợp hơn với cơ chế quản lý mới và hội nhập với các nền kinh tế trong khu vực cũng như trên thế giới. Trước xu hướng hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới, chính sách thuế và chính sách kế toán cần được đổi mới một cách đồng bộ trong mối quan hệ mất thiết, kế thừa với nhau.
b. Sự khác nhau giữa chuẩn mực kế toán và chính sách thuế
- Chính sách thuế hướng đến mục tiêu điều tiết kinh tế vĩ mô và đảm bảo nguồn thu của ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, phù hợp với mục tiêu phát triển và các chính sách kinh tế khác. Trong khi đó, hệ thống kế toán được xây dựng nhằm cung cấp thông tin tài chính thích hợp và tin cậy cho các đối tượng có nhu cầu sử dụng thông tin, nhằm giúp chủ thể ra các quyết định kinh tế phù hợp. Vì vậy, thông tin kế toán cần đảm bảo tính trung lập, không nhất thiết thiên về mục đích tính thuế của đơn vị.
- Sự phát triển của nền kinh tế thị trường với nhiều thành phần kinh tế có lợi ích khác nhau. Nhu cầu đối với thông tin kế toán ngày càng đa dạng đòi hỏi hệ thống kế toán phải được xây dựng trên nguyên tắc đảm bảo tính tin cậy và trung lập giữa các đối tượng. Hệ thống kế toán không thiên về mục đích tính thuế.
- Xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế các nước dẫn đến việc hài hòa các chuẩn mực kế toán diễn ra mạnh mẽ theo định hướng của hệ thống chuẩn mực kế toán và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế cho dù mức độ phát triển kinh tế xã hội ở các nước là khác nhau. Ngược lại, chính sách thuế chịu sự ảnh hưởng sâu sắc của điều kiện kinh tế xã hội, chính sách thuế chịu sự ảnh hưởng sâu sắc của điều kiện kinh tế xã hội, chính sách quản lý kinh tế cụ thể ở từng quốc gia trong từng giai đoạn phát triển. Xu hướng hài hòa mang tính toàn cầu về chính sách thuế thường diễn ra chậm hơn so với hệ thống kế toán.
- Sự phát triển nhanh chóng và ngày càng phức tạp của nền kinh tế thị trường, đặc biệt là thị trường tài chính dẫn đến phát sinh nhiều vấn đề kế toán phức tạp. Kế toán hiện đại có xu hướng coi trọng tính thích hợp của thông tin và "mô phỏng" tình hình tài chính và kinh doanh trong tương lai của doanh nghiệp nhiều hơn. Ngược lại, để thực hiện được chức năng của mình, chính sách thuế vẫn thiên về sử dụng thông tin kết quả thực hiện trong quá khứ của doanh nghiệp.